Ayrton Senna – Πρωτομαγιά
Κυριακή, 1η Μαΐου 1994.
Η μέρα που ολόκληρος ο κόσμος του μηχανοκίνητου αθλητισμού πάγωσε στο άκουσμα της πιο δυσάρεστης και ταυτόχρονα αναπάντεχης είδησης. Ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες που πέρασαν ποτέ από το σπορ, δε θα είναι πια εδώ αλλά θα τρέξει να βρει όλους τους υπόλοιπους μύθους σε κάποιον άλλο κόσμο.
Ο άνθρωπος αυτός δεν είναι άλλος από τον Βραζιλιάνο Άιρτον Σένα, που μεσουρανούσε την τελευταία δεκαετία, δίνοντας απίστευτες μάχες με οποιονδήποτε αντίπαλο.
Στην Ελλάδα, βέβαια, το δυσάρεστο αυτό νέο το μάθαμε αργά τη ίδια μέρα, αν και οι περισσότεροι το πληροφορήθηκαν την αμέσως επόμενη. Αιτία, η διαμάχη δύο σταθμών για τα τηλεοπτικά δικαιώματα, με αποτέλεσμα κανείς να μη δείξει μέχρι εκείνη τη στιγμή αγώνα της Φόρμουλα 1. Μετά την τραγική όμως αυτή απώλεια, όλοι έσπευσαν να μας δείξουν τι έγινε, έστω κι ετεροχρονισμένα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ο Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα, γεννημένος στις 21 Μαρτίου 1960 και παιδί μιας πλούσιας οικογένειας του Σαο Πάολο, ξεκίνησε, όπως όλοι, τη μυθική καριέρα του από τα καρτ, σε ηλικία 10 ετών.
Συμμετείχε όμως στον πρώτο του αγώνα τρία χρόνια μετά, το 1973, όταν κέρδισε και το πρώτο του πρωτάθλημα. Το 1977 αγωνίστηκε στο πρωτάθλημα Νοτίου Αμερικής, αλλά το μεγάλο βήμα έγινε την επόμενη χρονιά, όταν και συμμετείχε για πρώτη φορά στο παγκόσμιο πρωτάθλημα καρτ. Και τις δύο χρονιές κατετάγη δεύτερος, όμως αυτό δεν τον πτόησε, με αποτέλεσμα να ανέβει κατηγορία και να συμμετέχει το 1981 στο Αγγλικό πρωτάθλημα Φόρμουλα Φορντ 1600, το οποίο και κατέκτησε. Το 1982 ήταν πρωταθλητής στη Βρετανική και Ευρωπαϊκή Φόρμουλα Φορντ 2000, ενώ το 1983 αγωνίστηκε στη Φόρμουλα 3, στην ομάδα West Surrey Racing. Εκεί, κερδίζοντας 9 αγώνες, κατέκτησε το πρωτάθλημα, δίνοντας επικές μάχες με τον βασικό του αντίπαλο, Μάρτιν Μπραντλ.
Με τις επιδόσεις του αυτές, κίνησε το ενδιαφέρον πολλών ομάδων της Φόρμουλα 1, κι αυτός δεν έχασε την ευκαιρία να κάνει μερικά τεστ.
Την επόμενη χρονιά, κι ενώ ο δεχόταν πιέσεις να ασχοληθεί με τις δουλειές του πατέρα του, αποφάσισε να χωρίσει με την τότε σύζυγό του, αποφάσισε να γίνει οδηγός της – αδύναμης – Τόλμαν με κινητήρα Χαρτ.
Στον πρώτο του αγώνα, ο οποίος τύχαινε να είναι στην πατρίδα του τη Βραζιλία, εγκατέλειψε, αλλά στον αμέσως επόμενο, εκείνο της Νότιας Αφρικής που διεξήχθη στις 7 Απριλίου 1984, τερμάτισε δεύτερος, εντυπωσιάζοντας τους πάντες. Κάτι που ήξερε να κάνει καλά, καθώς σε έναν άτυπο αγώνα για την παρουσίαση της Μερσεντες 190Ε πριν την έναρξη του πρωταθλήματος, είχε φροντίσει να δείξει ότι δεν αστειεύεται κερδίζοντας τους πάντες.
Η συνέχεια της εντυπωσιακής πρώτης χρονιάς του στη Φόρμουλα 1 γράφτηκε στο αγαπημένο του Πριγκιπάτο του Μονακό. Αν και είχε καταταγεί μόλις 13ος , κατάφερε – υπό καταρρακτώδη βροχή – να αφήνει πίσω του ένα ένα τα μεγάλα ονόματα του πρωταθλήματος και θα κέρδιζε αν οι αγωνοδίκες δεν διέκοπταν τον αγώνα.
Το 1985, έσπασε το συμβόλαιό του με την Τόλμαν για να μπει στην ομάδα της Λότους. Στα τρία χρόνια αυτής της συνεργασίας, βρέθηκε 16 φορές στην πρώτη θέση της εκκίνησης, απ’ τις οποίες μία μπροστά στους συμπατριώτες του.
Το καλύτερο όμως το είχε κρατήσει για τον αγώνα της Πορτογαλίας, όπου πάλι υπό βροχή, κατάφερε να πάρει την πρώτη του νίκη, αφήνοντας τον δεύτερο πάνω από ένα λεπτό πίσω του.
Την επόμενη χρονιά, μετά από μια φανταστική μάχη με τον Βρετανό Νάιτζελ Μάνσελ, τερμάτισε μόλις 14 χιλιοστά του δευτερολέπτου μπροστά του!
Μετά τις εντυπωσιακές αυτές εμφανίσεις και την τρίτη θέση στο πρωτάθλημα του 1987, υπέγραψε με την Μακλάρεν, η οποία χρησιμοποιούσε κινητήρα Χόντα, και στην οποία έμεινε για έξι χρόνια. Εκεί βρήκε τον δύο φορές παγκόσμιο πρωταθλητή Αλέν Πρόστ, τον οποίο όμως δε φοβήθηκε αλλά έδωσε επικές μάχες μέσα και έξω από την πίστα.
Ο Σένα ήταν από τους καλύτερους – αν όχι ο καλύτερος – στο να πετυχαίνει τον απόλυτο χρόνο σε ένα μοναδικό γύρο. Έτσι, τη χρονιά εκείνη κέρδισε 12 από τις 16 pole position.
Το 1988 οι Μακλάρεν κέρδισαν 15 από τους 16 αγώνες του πρωταθλήματος, με τον Σένα νικητή σε 8 και τον Πρόστ σε 7. Ο πρώτος τίτλος ήταν γεγονός και τον πανηγύρισε δεόντως σε μια ακόμα αγαπημένη του πίστα, τη Σουζούκα της Ιαπωνίας.
Το 1989 ήταν μία ακόμα χρονιά στην οποία έδειξε το ταλέντο του, διεκδικώντας και πάλι το πρωτάθλημα, και πάλι με αντίπαλο τον ομόσταυλό του, Αλέν Πρόστ.
Εκείνη ήταν και η χρονιά που άφησε τον Πρόστ να απορεί με το χρόνο του Σένα στα επίσημα δοκιμαστικά στο Μονακό, καθώς η διαφορά τους – με ίδιο αυτοκίνητο – ήταν στα 1,148 δευτερόλεπτα, χρόνος-αιωνιότητα για τη Φόρμουλα 1.
Στον αγώνα αυτό κέρδισε με διαφορά 52.5 (!) δευτερολέπτων από τον δεύτερο Πρόστ, ενώ ο τρίτος Μόντενα ήταν ένα ολόκληρο γύρο πίσω, οδηγώντας Μπράμπαμ.
Το πρωτάθλημα τελικά κρίθηκε στον τελευταίο αγώνα, στη Σουζούκα, δίνοντας ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα φινάλε στο πρωτάθλημα. Αν και αυτός ο αγώνας φαινόταν από την αρχή διαφορετικός.
Ο Σένα είχε την πρώτη θέση στις κατατακτήριες, διαμαρτυρόταν όμως πως η πλευρά στην οποία ξεκινούσε είχε μειονέκτημα, λόγω του γεγονότος ότι ήταν εκτός αγωνιστικής γραμμής και άρα χωρίς να είναι στρωμένη με λάστιχο. Ήταν η πρώτη φορά που αυτή η πλευρά χρησιμοποιήθηκε ως θέση εκκίνησης του πρώτου οδηγού.
Αυτό που ο Σένα δεν ήθελε, συνέβη στην εκκίνηση, όπου έπεσε δεύτερος πίσω από τον Πρόστ. Μετά ομώς από έναν εκπληκτικό αγώνα κατάφερε να βρεθεί και πάλι κοντά και να παλεύει για τη νίκη. Μέχρι που συγκρούστηκαν στο τελευταίο σικέιν πριν τη μεγάλη ευθεία.
Ο Πρόστ εγκατέλειψε, ενώ ο Σένα – με τη βοήθεια των κριτών – συνέχισε και κέρδισε τελικά τον αγώνα. Ακυρώθηκε όμως μετά το τέλος του καθώς ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ζαν Μαρί Μπαλέστρ έκρινε πως έκοψε δρόμο μέσα από το σικέιν, και με τον τρόπο αυτό διένυσε μικρότερη απόσταση από το σύνολο του αγώνα. Η κόντρα των δύο ανδρών συνεχίστηκε για χρόνια, όπως φαίνεται κι από ένα απόσπασμα από την ενημέρωση των πιλότων του Γερμανικού Γκραν Πρι 1991.
Την επόμενη χρονιά όλοι περίμεναν την αντίδραση του Σένα. Αφού μας χάρισε ένα από τα πιο εντυπωσιακά βίντεο στο γύρο του στις κατατακτήριες της πίστας της Χερέθ στην Ισπανία, η συνέχεια που περιμέναν όλοι θα δινόταν και πάλι στον τελευταίο αγώνα.
Στη Σουζούκα αυτή τη φορά ο Σένα δεν άφησε περιθώριο σε κανέναν να αμφισβητήσει το πόσο αποφασισμένος ήταν να πάρει αυτόν τον τίτλο. Αν και ο αντίπαλός του είχε αλλάξει ομάδα και οδηγούσε για τη Φεράρι, ήξερε πως έπρεπε να τον βγάλει από τη μέση. Κι αυτό ακριβώς έκανε από την πρώτη κιόλας στροφή.
Ο τρίτος τίτλος του ήρθε ένα χρόνο μετά, το 1991. Ήταν μια ακόμα χρονιά στην οποία έδειξε πόσο αποφασισμένος ήταν να φέρει τον εαυτό του στα άκρα προκειμένου να κατακτήσει όλα όσα ήθελε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η νίκη του στη Βραζιλία, στην οποία είχε χάσει την 3η και την 4η σχέση στο κιβώτιο, με αποτέλεσμα να είναι αναγκασμένος να οδηγεί με 6η ακόμα και σε αργές στροφές. Στο τέλος, σταμάτησε στη μέση της πίστας μη μπορώντας να οδηγήσει άλλο και περίμενε την ομάδα των γιατρών για να τον φέρει στο πόντιουμ.
Τα επόμενα χρόνια, η ομάδα της Γουίλιαμς είχε ανεβάσει πολύ ψηλά τον πήχη, κι έτσι έμειναν μόνο μερικοί αγώνες στους οποίους έδειχνε τον ταλέντο του. Στο Ντόνινγκτον της Βρετανίας έκανε – πάλι υπό βροχή – μια από τις καλύτερες εκκινήσεις στην ιστορία.
Ενώ αντίθετα στην Ισπανία το 1991 κατάφερε να βάλει όπισθεν και έτσι να βγάλει το μονοθέσιο του από τη μέση όταν έφερε τετ-α-κε γλιτώνοντας έναν μετέπειτα θρύλο, τον Μίκαελ Σουμάχερ, από βέβαιο ατύχημα.
Τις χρονιές αυτές έδειξε κι ένα άλλο πρόσωπο που φρόντιζε να έχει καλά κρυμμένο σε όλη την καριέρα του. Ήταν ο πρώτος που σταμάτησε να βοηθήσει τον συναθλητή του Ερίκ Κομά, αγνοώντας τους κανόνες, στο Βέλγιο το 1992.
Ο ίδιος ο Κομά δεν τον ξέχασε ποτέ και στην επέτειο των 20 ετών από το χαμό του έδωσε συνέντευξη μιλώντας για την κίνηση του Σένα που του έσωσε τη ζωή.
Η δίψα όμως του Σένα για διακρίσεις δε σταματούσε. Κατάφερε το 1994 να πάρει μεταγραφή στην κορυφαία ομάδα τότε, Γουίλιαμς με κινητήρα Ρενό, διώχνοντας κυριολεκτικά τον αντίπαλό του Πρόστ από την ομάδα. Αν και έδειχναν να συμφιλιώνονται κάπως. Ίσως να ήταν και προφητικό κατά κάποιο τρόπο το βίντεο στο οποίο αναφέρεται σ αυτόν, λέγοντας ότι λείπει από το σπορ.
Κι ενώ κατάφερε και στους τρεις πρώτους αγώνες να πάρει την pole, έδειχνε πως δε βολεύεται με το νέο του μονοθέσιο και τη νέα του ομάδα. Τα παράπονα ήταν συχνά, αλλά πάντα ως επαγγελματίας προσπαθούσε για το καλύτερο. Στον τελευταίο του, όπως αποδείχθηκε αγώνα, δέχτηκε με δυσκολία να λάβει μέρος, σαφώς επηρεασμένος από το ατύχημα του ΄΄μαθητή΄΄ του Μπαρικέλο όσο και από το χαμό του ταλαντούχου Ρόλαντ Ρατσενμπέργκερ στην πίστα της Ίμολα το τριήμερο αυτό.
Ο τελευταίος του γύρος είναι αυτός που κανένας γνήσιος οπαδός της Φόρμουλα 1 δε θα ήθελε να τελειώσει ποτέ.
Δεν έχει σημασία τι έφταιξε, το μόνο που μένει είναι πως ένας από τους μεγαλύτερους οδηγούς που εμφανίστηκαν ποτέ στον πλανήτη έφυγε με τέτοιο τρόπο από κοντά μας στο απόγειο της καριέρας του.
Ποιος ξέρει. Ίσως να ήταν καλύτερα έτσι.
